Εν αναμονή Προκηρύξεως του 2ου Πακέτου Υλοποίησης των μέτρων κοινωνικής στέγασης, η ΑΣΠΕ απέστειλε την παρακάτω επιστολή στους αρμόδιους Υπουργούς προκειμένου το Πρόγραμμα να γίνει αποτελεσματικότερο, ειδικότερα για τις πολύτεκνες οικογένειες:

Αθήνα 11/8/2023 

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

1. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, επίκειται η ανακοίνωση του 2^ου πακέτου μέτρων κοινωνικής στέγασης ως επέκταση του υφιστάμενου προγράμματος «Σπίτι μου» (N. 5006/2022).

2. Ορισμένα σημεία του Νόμου πρέπει να βελτιωθούν προκειμένου να γίνει αποτελεσματικότερο το πρόγραμμα και  να εξορθολογισθεί σε ό,τι αφορά την εφαρμοσιμότητά του στις πολύτεκνες οικογένειες. Πολλά από αυτά, τα είχαμε θέσει και πέρσι όταν είχε έρθει στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο, αλλά δεν έτυχαν προσοχής από το τότε Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με αποτέλεσμα να γινόμαστε παραλήπτες δίκαιων παραπόνων των πολύτεκνων οικογενειών.

3. Τώρα που το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας έχει ρητή αρμοδιότητα ως προς την κοινωνική κατοικία και τη στεγαστική πολιτική, είναι η κατάλληλη στιγμή να επέλθουν οι κάτωθι αναγκαίες βελτιώσεις/προσθήκες πριν την προκήρυξη και υλοποίηση του 2^ου πακέτου:

α. Ζητούμε να αφαιρεθούν τα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια για τους πολυτέκνους, σύμφωνα με πάγια νομολογία του ΣτΕ, τόσο για τα στεγαστικά δάνεια όσο και για τη διάθεση ακινήτων του δημοσίου έναντι ελεγχόμενου μισθώματος, ενώ για τη διάθεση ακινήτων του δημοσίου οι πολύτεκνοι θα πρέπει να χαρακτηριστούν ως ευάλωτη κοινωνική ομάδα, σύμφωνα τόσο με τα Δελτία Τύπου της ΕΛ.ΣΤΑΤ. όσο και με βάση σχετικά κείμενα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Με την εφαρμογή των ηλικιακών κριτηρίων, πλήττονται δυσανάλογα αυτές οι λίγες δεκάδες πολύτεκνες οικογένειες με μεγάλο αριθμό παιδιών.

β. Ζητούμε να ενταχθούν στις διατάξεις του νόμου και οι πολύτεκνοι που έχουν ήδη στεγαστικά δάνεια.

γ. Για το σύνολο των οικογενειών με παιδιά, το είδος του ακινήτου που μπορεί να αγοραστεί με το χαμηλότοκο δάνειο, να μην είναι υποχρεωτικά επί οικοδομής και μόνο, αλλά να αφεθεί ελεύθερο, ώστε να καλύπτει οποιαδήποτε κατηγορία ακινήτου που μπορεί να καλύψει στεγαστικές ανάγκες, όπως οι μονοκατοικίες εντός οικιστικής ζώνης, οι προκατασκευασμένες κατοικίες, οι μεζονέτες και επιπλέον να καλύπτει και την ανέγερση ή αποπεράτωση κατοικίας που είναι στα μπετά (οι Τράπεζες τα δέχονται όλα ως στεγαστικά δάνεια).

Η ελεύθερη επιλογή του τύπου ακινήτου θα άρει και τους περιορισμούς των τετραγωνικών που απαιτούνται για τη στέγαση των οικογενειών καθώς ελάχιστα διαμερίσματα τις καλύπτουν από πλευράς αξιοπρεπούς διαβίωσης, εφόσον το κόστος δεν θα υπερβαίνει το προβλεπόμενο από το πρόγραμμα, καθώς και άλλων περιορισμών στους οποίους υπόκεινται οι πολύτεκνοι στις οικοδομές, λόγω τήρησης ωραρίου κοινής ησυχίας κτλ. Το πρόγραμμα θα πρέπει να καλύπτει και την αγορά και ανακαίνιση ακινήτου για χρήση ως πρώτη κατοικία.

Επίσης, ο περιορισμός «εντός οικιστικής ζώνης» πρέπει να αφαιρεθεί, καθώς ορισμένες πολύτεκνες, και όχι μόνο, οικογένειες επιλέγουν την επιστροφή στην ύπαιθρο, για λόγους κόστους διαβίωσης αλλά και χώρου για αξιοπρεπή διαβίωση.

Ζητούμε να εξαιρεθούν οι πολύτεκνες, τουλάχιστον, οικογένειες από τον περιορισμό αυτό που πλήττει αρκετά από τα μέλη μας που έχουν μεγάλο πλήθος παιδιών.

δ. Πρέπει να διευκρινιστεί τι σημαίνει «ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους». Π.χ. η κατοχή κατάλληλου ακινήτου σε άλλη γεωγραφική περιοχή από τον τόπο μόνιμης κατοικίας δεν θα πρέπει να προσμετρείται, όταν η διαμονή γίνεται με ενοίκιο;

 ε. Πρέπει να γίνεται διαφοροποίηση της αξίας του δανείου ανάλογα με την περιοχή. Π.χ. είναι σημαντικά ακριβότερη η κατοικία στην Αθήνα από την Επαρχία, ενώ θα μπορούσε να αποτελέσει το νομοσχέδιο και κίνητρο αποκέντρωσης, δίνοντας π.χ. πιο ευνοϊκούς όρους για όσους αποκτήσουν σπίτι εκτός πόλης και μετακινηθούν σε περιοχές της Επαρχίας.

στ. Το υπολειπόμενο δάνειο που χορηγείται από Πιστωτικό Ίδρυμα που λειτουργεί νομίμως στην Ελλάδα είναι απαραίτητο να χορηγηθεί με σταθερό επιτόκιο. Η τωρινή και η μελλοντική αύξηση του euribor, θα επιφέρει ως αποτέλεσμα οι τόκοι των δανείων με κυμαινόμενα επιτόκια να αυξηθούν δυσανάλογα με τις αρχικές δυνατότητες των δανειοληπτών.

ζ. Για τους πολύτεκνους, ζητούμε ανάληψη από τη Δ.ΥΠ.Α. της κάλυψης και μέρους της αποπληρωμής του κεφαλαίου των δόσεων, με την κάλυψη να αυξάνεται αναλογικά σε σχέση με το πλήθος των εξαρτωμένων μελών.

4α. Οι προτεινόμενες πρόσθετες παροχές σε πολύτεκνες οικογένειες απορρέουν από την προβλεπόμενη πρόσθετη μέριμνα που ο συνταγματικός νομοθέτης θεσμοθέτησε με την παρ. 2 του άρθρου 21 του Συντάγματος που παρέχει ειδική φροντίδα στις πολύτεκνες οικογένειες, αφού η διάταξη αυτή ορίζει: «2. Πολύτεκνες οικογένειες έχουν δικαίωμα ειδικής φροντίδας από το Κράτος»

β. Η παραπάνω Συνταγματική διάταξη δεν αποτελεί απλώς κατευθυντήρια διάταξη, αλλά Συνταγματική επιταγή με άμεσα κανονιστικό περιεχόμενο, που επιβάλλει στον κοινό νομοθέτη να θεσπίσει ειδικά μέτρα υπέρ των πολύτεκνων οικογενειών.

γ. Για την υλοποίηση της ως άνω Συνταγματικής επιταγής, η Ολομέλεια του ΣτΕ με σωρεία αποφάσεών της έχει αποφανθεί ότι:

· Δεν είναι Συνταγματικά ανεκτή η λήψη μέτρων εναντίον των πολυτέκνων ή η θέση τους σε ήσσονα μοίρα (ΣτΕ 2773/1991, 2781/1991, κ.ά).

· Η εξυπηρέτηση του ατομικού συμφέροντος των πολυτέκνων, αποτελεί εξυπηρέτηση του γενικότερου δημοσίου συμφέροντος, προ του οποίου και αυτή η αρχή της ισότητας των Ελλήνων απέναντι στο νόμο υποχωρεί, λόγω του δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Σ.τ.Ε.: 2216/1975, 4062/1990, 4069/1990, 4070/1990, κ.ά.).

5. Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει ήδη από το 1992 νομοθετική διάταξη (σε ισχύ, δεν έχει καταργηθεί) για στεγαστική συνδρομή για πολύτεκνους γονείς με 7 παιδιά και άνω, άρθρο 52 του Ν. 2082/1992 (ΦΕΚ 158/Α/21-9-1992), η οποία, ενώ θεσμοθετήθηκε από την τότε Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, εξακολουθεί να αγνοείται.

6. Στο πρόγραμμα «Σπίτι μου» (Ν.5006/2022), δεν αναφέρεται στα δικαιολογητικά η ανάγκη υποβολής Πιστοποιητικού Πολυτεκνικής Ιδιότητας (όπως προβλέπεται στο Ν. 4316/2014) και για το λόγο αυτό η ΑΣΠΕ έχει καταθέσει στο ΣτΕ ένσταση για αναστολή εκτελέσεως του ΦΕΚ/ΥΑ για το πρόγραμμα αυτό. Αναμένεται η εκδίκαση σε λίγες εβδομάδες. Δεν είναι ανάγκη να αναμένετε την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ για την αποκατάσταση της νομιμότητας.

Ζητούμε, σε συμμόρφωση προς την κείμενη νομοθεσία (Ν. 4316/2014), να προστεθεί όρος στο Νόμο 5006/2022 ότι στα δικαιολογητικά των πολυτέκνων είναι αναγκαία η προσκόμιση του Πιστοποιητικού Πολυτεκνικής Ιδιότητας.

7. Στο άρθρο 58 του πρόσφατου φορολογικού νόμου που ψηφίστηκε τον Ιούλιο και έχει στον τίτλο του και τη «στήριξη των πολιτών», προστέθηκε μια προϋπόθεση στους δικαιούχους του προγράμματος δανείων «Σπίτι μου» ως τροποποίηση της παρ. 2 του άρθρου 3 του Ν. 5006/2022:

«α) διαθέτουν συνολικό ετήσιο εισόδημα, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής του, πραγματικό και τεκμαρτό, από δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ έως το ποσό που αντιστοιχεί, ανάλογα με την οικογενειακή τους κατάσταση, στο εισοδηματικό κριτήριο που ορίζεται για τη λήψη επιδόματος θέρμανσης με την απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 1 του άρθρου 79 του ν. 4756/2020 (Α’ 235), …»

 Το άρθρο αυτό δημιουργεί σε ορισμένες περιπτώσεις ένα νέο «κόφτη» για τις πολύτεκνες οικογένειες. Στο επίδομα θέρμανσης ως τώρα, δεν υπήρχε καμία ειδικότερη πρόβλεψη για τις πολύτεκνες οικογένειες, για τις οποίες ο Πρωθυπουργός, στη συνάντησή μας 8/7/2023 μας είπε ότι «είναι ιδιαίτερη περίπτωση και πρέπει να σκεφτούμε γι’ αυτές έξω από το κουτί».

Ζητούμε άρση του εισοδηματικού κριτηρίου ή τουλάχιστον αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων για τους κατόχους Πιστοποιητικού Πολυτεκνικής Ιδιότητας (Ν. 4316/2014) κατά 20% από το 4^ο και για καθένα επόμενο παιδί, όταν μάλιστα το ΣτΕ έχει νομολογήσει ότι είναι απαράδεκτα τα εισοδηματικά κριτήρια για τις πολύτεκνες οικογένειες.

Κ. Υπουργέ,

η αδήριτη ανάγκη στήριξης των πολύτεκνων οικογενειών που έχουν εγκαταλειφθεί στο έλεος του Θεού και η συμμόρφωση του Ν. 5006/2022 σε υφιστάμενο νομοθετικό και νομολογιακό πλαίσιο, καθιστούν πολιτικά επιβεβλημένη τη νομοθέτηση των ανωτέρω σημείων, τα οποία θα σηματοδοτήσουν μια νέα πορεία της Κυβέρνησης, με όχημα το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, το οποίο η ΑΣΠΕ ζητούσε επίμονα εδώ και πολλά χρόνια.