ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΗΜΕΡΑ

ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Λεωνίδα Γ.Μαργαρίτη  Επιτ. Δικηγόρου

Aντιπροέδρου Α.Σ.Π.Ε.

Η 31^η Μαΐου έχει καθιερωθεί από την παγκόσμια οργάνωση Υγείας ως ημέρα κατά του καπνίσματος. Την ημέρα αυτή βρήκε κατάλληλη και η υπουργός υγείας να δηλώσει: Από της 1^ης Σεπτεμβρίου 2010 η Ελλάδα μπαίνει κάτω από το καθεστώς της πλήρους απαγόρευσης του καπνίσματος σε όλους τους χώρους εργασίας, στους χώρους εστίασης, σε καφενεία, μπαρ σε όλους τους δημόσιους χώρους

Ίσως αναρωτηθεί κανείς θα τηρηθεί αυτή η δέσμευση ή η δήλωση αυτή αποτελεί εορταστικό πυροτέχνημα με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας κατά του καπνίσματος; Και διατυπώνουμε το ερώτημά μας, μια και παρόμοιες δεσμευτικές δηλώσεις έχουν γίνει και κατά το παρελθόν.

Με τη διάταξη του άρθρου 3 του Ν.3730/2008 ορίσθηκε πως απαγορεύεται πλήρως από 1^ης Ιουλίου 2009 το κάπνισμα και η κατανάλωση καπνού στους ακολούθους χώρους: Δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους εργασίας, χώρους εστίασης, χώρους αναμονής, αεροδρόμια, σταθμούς κυλικεία μέσα μαζικής μεταφοράς και καθορίζονται διοικητικές κυρώσεις κατά των παραβατών.

Όμως παρά την τότε δέσμευση του νόμου και τις αντίστοιχες δεσμεύσεις του αρμοδίου υπουργού υγείας η κατάσταση συνεχίσθηκε ωσάν να μην είχε ψηφισθεί καν ο νόμος. Θεωρώ όμως πως δεν αρκεί η επιβολή διοικητικών κυρώσεων κατά των παραβατών απαιτείται και ποινικός σωφρονισμός των παραβατών.

Όμως δεν είναι αποτελεσματικοί παράγοντες για τον περιορισμό του καπνίσματος, οι διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Απαιτείται μια εκστρατεία κατά του καπνίσματος με ενημέρωση αλλά και με παράδειγμα. Για την επικινδυνότητα των καπνιστών δεν θα επιχειρηματολογήσω, είναι άλλωστε στους πάντες γνωστές οι συνέπειες.

Για την επικινδυνότητα όμως του καπνίσματος στους παθητικούς καπνιστές θα επικαλεστώ μελέτες του καθηγητή της καρδιολογίας Ευτυχίου Βορίδη από τις οποίες αποδεικνύεται σαφής αύξηση των καρδιακών θανάτων μεταξύ παθητικών καπνιστών υπολογίζεται ότι το παθητικό κάπνισμα είναι υπόλογο για 2.000 καρδιακούς θανάτους ετησίως έναντι μόνο 100 θανάτων από καρκίνο του πνεύμονος.

Ο καπνιστής έχει κάνει την επιλογή του και το Υπουργείο Υγείας το υπενθυμίζει με την αναγραφή σε κάθε πακέτο της ένδειξης: «ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΒΛΑΠΤΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΤΗΝ ΥΓΕΊΑ».

O καπνιστής βέβαια που έχει εθιστεί, δεν εννοεί παρά τις προειδοποιήσεις των αρμοδίων ούτε να διακόψει το κάπνισμα, ούτε να το περιορίσει, αδιαφορεί πλήρως για τις καταστροφικές επιπτώσεις του.

Ο παθητικός καπνιστής όμως χωρίς επιλογή του εκτίθεται σε κινδύνους. Πρόκειται λοιπόν εδώ για ένα είδος άδικου θανάτου που επιφυλάσσουν οι καπνίζοντες στους λοιπούς που δεν καπνίζουν.

Είναι όντως δικαίωμα ο θάνατος με επιλογή το κάπνισμα; Έχει το δικαίωμα άραγε ο πολίτης με αυτόν τον τρόπο να διαθέτει τον εαυτόν του; Να τον οδηγεί σε ένα βέβαιο και πρόωρο θάνατο; έστω και αν τον επιλέγει έστω και αν και η χρήση του τσιγάρου αποτέλεσε επιλογή του;

Αποτελεί αντικείμενο ευρύτερης θεώρησης το ζήτημα. Το κόστος από τις οικονομικές επιπτώσεις της συμπεριφοράς του καπνιστή, η αντιμετώπιση της νοσηλείας του, η απουσία του από την παραγωγική διαδικασία με τον πρόωρο θάνατό του, επιβαρύνει το κοινωνικό σύνολο.

Το κοινωνικό σύνολο για λόγους κοινωνικής αλληλεγγύης βαρύνεται με εισφορές και φόρους για να εξασφαλίζονται προϋποθέσεις ιατρικής φροντίδας φαρμακευτικής και νοσοκομειακής περιθάλψεως των ασθενών. Ο θάνατος του καπνιστού στερεί την κοινωνία στην παραγωγικότερη ηλικία του, αφού η κοινωνία, η προηγούμενη γενιά επένδυσε σ’ αυτόν δαπάνες διατροφής και σπουδών, όμως ο ίδιος με την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά του στέρησε την κοινωνία των υπηρεσιών του και των υποχρεώσεών του στην επόμενη γενιά.

Ο θάνατος του καπνιστού μπορεί να φαντάζει επιλογή του, όμως αποδεικνύεται στην πράξη επιζήμιος για το κοινωνικό σύνολο και διαταράσσει την αλληλεγγύη των γενεών. Πόσο αλήθεια άδικος και επιζήμιος θα πρέπει να θεωρηθεί ο θάνατος του ανυπαίτιου παθητικού καπνιστού;

Είναι άστοχο να μη χαρακτηρίζεται και ο καπνός ως ναρκωτικό όχι τόσο για την εξομοίωσή του ως ποινικού αδικήματος όσο από την άποψη εθισμού και εξαρτήσεως του χρήστη κι ακόμα από την μη κοινωνική φόρτιση του χαρακτηρισμού του.

Η 26η Ιουνίου έχει κηρυχθεί με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε, ως Παγκόσμια Ημέρα καταπολέμησης των Ναρκωτικών. Η καθιέρωση διαφορετικής Παγκόσμιας ημέρας κατά του καπνίσματος δίδει την αίσθηση πως το τσιγάρο είναι μια αθώα συνήθεια που από μεν τα παιδιά και τους εφήβους να θεωρείται απόδειξη ανδρισμού από δε τις γυναίκες απόδειξη χειραφέτησης.

Υπάρχουν και ορισμένοι που ομιλούν για γκετοποίηση με την απαγόρευση χρήσης σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους. Όμως το να μην υπολογίζει ο καπνίζων τις επικίνδυνες παρενέργειες που η συμπεριφορά του προξενεί σε τρίτους αυτό είναι όντως απαράδεκτο.

Την αλλαγή στάσης στο πρόβλημα, δεν θα την φέρουν οι απαγορεύσεις και τα πρόστιμα αλλά η παιδεία, ο πολιτισμός, και η αλλαγή μιας φασίζουσας νοοτροπίας.