Εισήγηση του υπουργού Εσωτερικών κ. Τάκη Θεοδωρικάκου, στη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών «Ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών, διατάξεις για την ψηφιακή διακυβέρνηση και άλλα επείγοντα ζητήματα», στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης

«Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Αυτοδιοίκηση είναι ένας πολύ σημαντικός θεσμός, με διαχρονική συμβολή στη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, στην ανάπτυξη της δημοκρατίας μας, στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου και ασφαλώς, στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Όλα αυτά είναι μια αλήθεια και μια κατακτημένη γνώση και εμπειρία, όλες τις δεκαετίες που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει, στα χρόνια της μεταπολίτευσης.

Στις μέρες μας, για τη δική μας Κυβέρνηση, η Αυτοδιοίκηση πιστεύουμε ότι μπορεί να ισχυροποιήσει ακόμη περισσότερο το ρόλο της στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου.
Για το λόγο αυτό, η Κυβέρνησή μας, θέλει την πλήρη στήριξη του θεσμού της Αυτοδιοίκησης, ώστε να γίνει πυλώνας ανάπτυξης, αναβάθμισης των υποδομών, υποδοχείς επενδύσεων, ενίσχυσης της απασχόλησης, βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών και βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών του.

Όλα αυτά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προϋποθέτουν μία Αυτοδιοίκηση, η οποία πρέπει να μπορεί να παίρνει αποφάσεις και να είναι αποτελεσματική.

Με το νόμο που έχει ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και το μοντέλο αξιότιμοι, κύριοι και κυρίες της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης που φέρατε για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, εμείς εκτιμάμε, ότι δημιουργούνται καταστάσεις που αποδιοργανώνουν και διαλύουν το θεσμό της Αυτοδιοίκησης. Αυτό, δεν είναι δυσεξήγητο, είναι προφανές, θα έλεγα και πρωτοφανές, να μπορεί ο επικεφαλής της αυτοδιοίκησης, ο δήμαρχος και ο περιφερειάρχης, να εκλέγεται και να έχει την πλειοψηφία των πολιτών που πήραν μέρος στην εκλογική διαδικασία, αλλά να μην έχει τη δυνατότητα να εκτελέσει την πολιτική και την πρόταση για την οποία πήρε εντολή από την τοπική κοινωνία με την ψήφο της. Αυτό είναι παράλογο, είναι τελείως ανορθολογικό και για όσους γνωρίζουν και την κατάσταση στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε παράλυση. Δεν μου κάνει βέβαια εντύπωση, γιατί έχει συμβεί αυτό.

Η πραγματικότητα είναι ότι η στάση σας στο θέμα της Αυτοδιοίκησης, συνδέεται με τη στρατηγική που ακολουθήσατε όλα αυτά τα χρόνια, συνδέεται με τη στρατηγική αποτυχία της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης, να δημιουργήσει πραγματικές ρίζες στις τοπικές κοινωνίες και δεν είναι καθόλου τυχαία και τα αποτελέσματα των τελευταίων δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, όταν η δική σας πολιτική καταδικάστηκε από τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών και με πολύ απογοητευτικά αποτελέσματα για εσάς στους Δήμους και τις Περιφέρειες.
Ερχόμαστε, λοιπόν, με το παρόν νομοσχέδιο, να θεραπεύσουμε όσα προβλήματα και δυσλειτουργίες δημιουργεί του σύστημα εφαρμογής της απλής αναλογικής μπορούμε να θεραπεύσουμε, γιατί είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να τα θεραπεύσουμε όλα.

Επίσης, είναι προφανές, ότι υποχρεωτικά, κινούμαστε και είναι αυτονόητο αυτό, μέσα -απολύτως μέσα- στο πλαίσιο του Συντάγματος.

Ποιες είναι οι βασικές μεταβολές που επιφέρει αυτό το νομοσχέδιο;

Η πρώτη, είναι, ότι ενισχύουμε και ενθαρρύνουμε τη δυνατότητα συγκλίσεων, συνεργασιών και συμπράξεων, ώστε να δημιουργούνται πλειοψηφίες δημοτικές και περιφερειακές παρατάξεις, για να μπορεί να ασκηθεί το έργο διοίκησης στο Δήμο και την Περιφέρεια, υπό την ασφαλή προϋπόθεση ότι μέσα σε αυτές περιλαμβάνεται η παράταξη του δημάρχου, γιατί μόνον σε αυτή την περίπτωση κάτι τέτοιο έχει νόημα για να μπορούμε να πάμε παρακάτω τα πράγματα. Αυτή είναι και η έμπρακτη απόδειξη ότι το πρώτο μας μέλημα σε ό,τι αφορά την Αυτοδιοίκηση, είναι ακριβώς, να ενισχύουμε την προσπάθεια συνεργασιών, χωρίς αυτό όμως να έρχεται σε αντίθεση με τη λαϊκή εντολή, που είναι ότι ο Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης, πρέπει να ασκήσει την πολιτική με βάση την εντολή την οποία έχει πάρει.

Η δεύτερη μεταβολή που επέρχεται, είναι, ότι δίνουμε την πλειοψηφία -στην παράταξη του Δημάρχου και αντίστοιχα του Περιφερειάρχη στις Περιφέρειες- στα βασικά όργανα διοίκησης του Δήμου και της Περιφέρειας, στην Οικονομική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητα Ζωής. Το ίδιο ισχύει, δίνουμε την πλειοψηφία των τριών πέμπτων, όπως ίσχυε και παλαιότερα, σε όλα τα νομικά πρόσωπα τα οποία εποπτεύει ο Δήμος και η Περιφέρεια.

Η επιχειρηματολογία μας, είναι ακριβώς η ίδια με την κεντρική που ανέφερα προηγουμένως.

Στην πραγματικότητα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με αυτές τις αποφάσεις και με αυτές τις νομοθετικές ρυθμίσεις, ενισχύουμε το ρόλο των Δημοτικών και των Περιφερειακών Συμβουλίων.
Αφαιρούμε από τα Δημοτικά Συμβούλια αντικείμενα συζήτησης τα οποία μπορεί να μην έχουν κανένα ιδιαίτερο σοβαρό και έμπρακτο ενδιαφέρον, όπως είναι για παράδειγμα οι μετακινήσεις στελεχών της αυτοδιοίκησης, του Δημάρχου, των Αντιδημάρχων κ.τ.λ., πράγματα τα οποία όσοι έχουμε λειτουργήσει στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, γνωρίζουμε ότι είναι απλώς μια περιττή σπατάλη χρόνου μέσα στα Δημοτικά Συμβούλια, ώστε να μείνει και να συζητείται η ουσία της πολιτικής στα Δημοτικά και στα Περιφερειακά Συμβούλια.

Και εκεί, προσθέτουμε ένα άρθρο, το οποίο επίσης θεωρώ ότι μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ σημαντικά στην αναβάθμιση της λειτουργίας και στην ποιότητα της συζήτησης του πολιτικού διαλόγου που διεξάγεται στα όργανα της Αυτοδιοίκησης, καθώς υποχρεώνουμε τις αντιπολιτεύσεις, να τεκμηριώνουν την αντίθεσή τους στα σοβαρά θέματα απέναντι στην δημοτική ή την περιφερειακή πλειοψηφία, όταν γίνεται συζήτηση για τον οικονομικό προϋπολογισμό, για το τεχνικό πρόγραμμα και για μεγάλα θέματα του δήμου, τεκμηρίωση που πρέπει να βασίζεται σε στοιχεία και δεδομένα που είναι υποχρεωμένες και πρέπει να παρέχουν οι ίδιες οι υπηρεσίες και κυρίως οι οικονομικές υπηρεσίες του Δήμου και της Περιφέρειας. Επίσης, θεωρώ, ότι αυτή η παρέμβαση είναι εξαιρετικά χρήσιμη, είναι εξαιρετικά αναγκαία. Ενθαρρύνουμε και ενισχύουμε τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητα στον χώρο της αυτοδιοίκησης και ξεφεύγουμε από καταχρηστικές αντιπαραθέσεις και από μικροκομματικές συμπεριφορές, οι οποίες είναι μια κατάσταση, που δεν εκλείπει από το χώρο της αυτοδιοίκησης.

Αυτές είναι οι βασικές μεταβολές που επέρχονται. Αυτό που θέλω να υπογραμμίσω είναι, ότι οι μεταβολές αυτές είναι σε απόλυτη σύμπνοια με τα αιτήματα του χώρου της αυτοδιοίκησης. Πιστεύω, ότι όλοι όσοι βρισκόμαστε σ’ αυτή την αίθουσα, γνωρίζουμε, ότι όταν η προηγούμενη κυβέρνηση είχε φέρει το σχετικό νομοθέτημα της, είχε συναντήσει τεράστια αντίδραση με αντίστοιχη επιχειρηματολογία από το χώρο της αυτοδιοίκησης.

Θέλω, επίσης, να σας πω, ότι μέσα σε αυτό το μήνα, προσωπικά εγώ, όσο και ο Υφυπουργός μου, ο κ. Λιβάνιος, όσο και ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου μας, που είναι ένας άνθρωπος της αυτοδιοίκησης, υπήρξε τόσα χρόνια δήμαρχος στη Δάφνη, συζητήσαμε με πάρα πολλά στελέχη της αυτοδιοίκησης. Προσωπικά έριξα το βάρος μου, στο να συζητήσω με ανθρώπους, οι οποίοι, δεν έχουν καμία σχέση με το χώρο της Ν.Δ.. Άλλωστε, στη δική μου αντίληψη, οι δήμαρχοι δεν μπορεί να χωρίζονται σε μπλε, πράσινους, κόκκινους ή οτιδήποτε άλλο. Η αποστολή τους είναι να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών και σε αυτό πρέπει όλοι μαζί να δρούμε οργανωμένα και συντονισμένα. Αντιλήφθηκα, ότι όλοι οι άνθρωποι που μετέχουν στον χώρο της αυτοδιοίκησης, δεν συμφωνούν με τη διαλυτική τροχιά στην οποία μπορεί να βρεθεί η αυτοδιοίκηση, από την εφαρμογή της απλής αναλογικής και κυρίως από την έλλειψη πλειοψηφίας των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών στα όργανα διοίκησης του δήμου.

Με αυτή λοιπόν τη νομοθετική παρέμβαση, η Κυβέρνηση ανταποκρίνεται σε αυτονόητα πράγματα, τα οποία ζητά κατά συντριπτική πλειονότητα ο χώρος της αυτοδιοίκησης, προκειμένου να μπορέσει στοιχειωδώς να λειτουργήσει. Είναι προφανές, ότι μένουν και παραμένουν αρκετά προβλήματα και αρκετά εμπόδια.

Η πρόθεσή μας, είναι μέσα στη σεζόν που έρχεται, στο χειμώνα που έρχεται και αφού κάνουμε έναν πολύ εξαντλητικό διάλογο και με τις πολιτικές δυνάμεις και με το χώρο της αυτοδιοίκησης και με τις τοπικές κοινωνίες, θα φέρουμε, πλέον, μια ολοκληρωμένη μεταρρυθμιστική πρόταση για τη λειτουργία της αυτοδιοίκησης, η οποία θα αφορά την απλοποίηση του κώδικα και την πλήρη διευκρίνιση των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης και ανάμεσα στους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης και στο Κράτος, μια κατάσταση, η οποία, δυστυχώς, σήμερα είναι αρκετά χαοτική και εμποδίζει την αποτελεσματικότητα και της Δημόσιας Διοίκησης και της αυτοδιοίκησης και, δυστυχώς, βοηθά στο να αναπτύσσονται και φαινόμενα διαφθοράς.

Πιστεύω, ότι πρέπει να είναι κοινή βούληση ολόκληρου του πολιτικού συστήματος, να αντιμετωπίσουμε οργανωμένα και λειτουργικά όλες αυτές τις καταστάσεις.

Τέλος, μια τελευταία αναφορά. Έγινα κοινωνός ενός προβλήματος, που αφορούσε, γιατί υπάρχει το άρθρο στη συζήτηση που κάνουμε σήμερα, αφορούσε τους 7000 με 8000 περίπου εργαζόμενους, ανθρώπους οι οποίοι προσλαμβάνονται από τους οργανισμούς αυτοδιοίκησης, κάνοντας χρήση των αντισταθμιστικών. Υπήρχε ένα σοβαρό πρόβλημα, ότι η καθυστέρηση της διαδικασίας πρόσληψης οδηγούσε, πολλούς από αυτούς, να χάνουν το κεκτημένο δικαίωμα τους, καθώς έχαναν το χαρακτηριστικό με το οποίο είχαν προσληφθεί, για παράδειγμα την πολυτεκνία. Με τη ρύθμιση που κάνουμε, πιστεύω, ότι αποκαθιστούμε το αίσθημα δικαιοσύνης, πάνω σ’ αυτό τον τομέα, καθώς οι άνθρωποι αυτοί θα κάνουν χρήση των δεδομένων όταν έκαναν τις αιτήσεις για να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό και όχι τώρα, που γίνεται η διαδικασία των προσλήψεων. Πιστεύω, ότι είναι μια αυτονόητη λογική και είναι μια πράξη σεβασμού του Κράτους προς τους πολίτες, γιατί η απαίτησή μας πρέπει να είναι οι πολίτες να σέβονται το Κράτος, αλλά θα πρέπει εμπράκτως και το Κράτος να σέβεται τους πολίτες. Ευχαριστώ πάρα πολύ».