Τη δεκαετία του ’60, όταν σχεδόν κανείς δεν έκανε λόγο για τη δημογραφική κρίση, που με αργούς ρυθμούς είχε αρχίσει να διαφαίνεται, η Π.Ε.ΦΙ.Π. και ιδιαίτερα ο μακαριστός Ιδρυτής της Αγιορείτης Μοναχός π. Νικόδημος Μπιλάλης († 2014), έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου. Με άρθρα στο Περιοδικό του Συλλόγου «Πολύτεκνη Οικογένεια» (από το 2003 «Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια»), με συνεντεύξεις και ομιλίες παρουσίαζε τις κοινωνικές, οικονομικές, εθνικές, αλλά πρωτίστως τις πνευματικές επιπτώσεις του Δημογραφικού Προβλήματος της Χώρας μας. Μάλιστα, συνεργαζόταν με σπουδαίους δημογράφους, όπως ο μακαριστός Καθηγ. Πολυτεχνείου Γεώργιος Τζιαφέττας, ο σεβαστός πρώην Υπουργός και Καθηγητής ΑΣΟΕΕ κ. Μανόλης Δρεττάκης κ.α.
Ήδη από το 1993 τα δημογραφικά στοιχεία ήταν ανησυχητικά και απαισιόδοξα και αυτό αποτυπωνόταν γλαφυρά στους πηχυαίους τίτλους των σχετικών άρθρων στα ΜΜΕ. Η Βουλή των Ελλήνων πιεζόμενη από την ορατή διόγκωση του προβλήματος συνέστησε Διακομματική Κοινοβουλευτική Επιτροπή «για τη μελέτη του Δημογραφικού Προβλήματος της Χώρας και διατύπωση προτάσεων για την αποτελεσματική αντιμετώπισή του». Στο ομόφωνο Πόρισμά της η Επιτροπή περιέγραφε με αναλυτικό τρόπο τις συν­ιστώσες του Προβλήματος κι έκανε συγκεκριμένες προτάσεις για βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα, τα οποία έπρεπε να ληφθούν προκειμένου να αντιστραφεί το ήδη αρνητικό κλίμα.
Πέρασαν από τότε 25 ολόκληρα χρόνια, κατά τα οποία θα μπορούσαν σταδιακά να εφαρμοσθούν τα περισσότερα, εάν όχι όλα, από τα προταθέντα από την Επιτροπή της Βουλής μέτρα. Κι έτσι τώρα θα δρέπαμε θετικούς δημογραφικούς καρπούς και δεν θα βρισκόμαστε σε χειρότερο σημείο από τότε. Κι όμως, σχεδόν τίποτα δεν έγινε. Ελάχιστα δημογραφικά μέτρα ελήφθησαν και αυτά αποσπασματικά και αρκετές φορές ψηφοθηρικά. Δυσ­τυχώς, όμως, στις ημέρες μας και αυτά καταργούνται η αλλάζουν μορφή και προϋποθέσεις, ώστε ουσιαστικά να λαμβάνονται από λιγότερους. Έτσι, από δημογραφικά μέτρα μετατρέπονται σε επιδόματα φτώχειας![2] Την τελευταία όμως επταετία (2011–2017), που συμπίπτει και με την αρχή της οικονομικής κρίσης, η δημογραφική κατάρρευση της Χώρας μας έχει λάβει μορφή ανεξέλεγκτης χιονοστιβάδας. Το 2011 για πρώτη φορά μετά από το 2ο Παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο, οι θάνατοι υπερέβησαν τις γεννήσεις. Και αυτό, δυστυχώς, συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, με αρνητική τη διαφορά των θανάτων έναντι των γεννήσεων. «Τα φέρετρα είναι περισσότερα από τις κούνιες», έγραφε πριν χρόνια σε άρθρο του ο κ. Μαν. Δρεττάκης. Πόσο τραγική, αλλά συνάμα αληθινή διαπίστωση!
Παραθέτουμε το σχετικό πίνακα[3]:
Έτη, Θάνατοι, Γεννήσεις, Διαφορά αρνητική – περισσότεροι θάνατοι 2011 111.099 106.428 -4.671 2012 116.668 100.371 -16.297 2013 111.794 94.134 -17.660 2014 113.740 92.149 -21.591 2015 121.212 91.847 -29.365 2016 118.785 92.898 -25.887 2017 123.079 88.132 -34.947 Αυτό που θα πρέπει όλους να μας ανησυχεί είναι φυσικά το αρνητικό ισοζύγιο μεταξύ γεννήσεων και θανάτων, που έχει σαν αποτέλεσμα μέσα σε μία επταετία τη μείωση του πληθυσμού κατά 150.418, δηλαδή μία ολόκληρη πόλη έχει «εξαφανιστεί»! Εάν συνυπολογίσουμε και τη μεταναστευτική εκροή χιλιάδων Ελλήνων λόγω κρίσης, τότε η μείωση του γηγενούς πληθυσμού είναι ακόμη μεγαλύτερη.[4] Σύμφωνα με τον διεθνή «Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης» (ΟΟΣΑ), την επταετία 2008–2015 περίπου 364.000 Έλληνες μετανάστευσαν στο εξωτερικό, από τους οποίους το 60% είχε πανεπιστημιακή μόρφωση. Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της «Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Ελλάδος» (ΓΣΕΒΕΕ) το 40,1% των νοικοκυριών θα εξέταζε σοβαρά το ενδεχόμενο να μεταναστεύσει στο εξωτερικό, ενώ στις νεότερες ηλικίες 18–31 ετών, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 72,3%![5] Ταυτόχρονα, η μείωση των γεννήσεων οδηγεί αργά, αλλά σταθερά στη μείωση του ποσοστού των παιδιών–νέων έναντι των ηλικιωμένων. Προβλέπεται ότι από 10.768.193 το 2016 ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί στα 9.900.000 ως το 2030 και στα 8.900.000 ως το 2050! Μάλιστα, η Χώρα μας έχασε το 3% του πληθυσμού της μόνο μεταξύ 2011–2016 (συμπεριλαμβανομένων και των συμπατριωτών μας που μετανάστευσαν). Αναμένεται δε επιπλέον 18% μείωση του πληθυσμού μέχρι το 2050, οπότε θα είμαστε 2.000.000 λιγότεροι! Η Χώρα μας έχει πλέον έναν από τους πιο γηρασμένους πληθυσμούς στην Ευρώπη, καθώς το 21% των κατοίκων, 1 στους 5, είναι άνω των 65 ετών (μόνο η Ιταλία έχει υψηλότερο ποσοστό). Έτσι, σε λίγες δεκαετίες, εάν δεν ληφθούν άμεσα δημογραφικά μέτρα, τα οποία έπρεπε να έχουν ήδη ληφθεί, η Ελλάδα μας θα είναι χώρα Γερόντων! [6] Ο μέσος όρος (μ. ο.) γεννητικότητας (η μάλλον υπογεννητικότητας) των Ελληνίδων καταγράφεται σε διάφορες πρόσφατες μελέτες στα 1,3 παιδιά ανά Ελληνίδα σε όλη την αναπαραγωγική της ηλικία. Ενώ ο παγκοσμίως δημογραφικά παραδεκτός δείκτης είναι πάνω από 2,1 για την αναπλήρωση των γενεών και τη στοιχειώδη αύξηση του πληθυσμού. Βέβαια, αυτός ο δείκτης, δυστυχώς, στη Χώρα μας κυμαίνεται ακόμη χαμηλότερα, περίπου στο 0,9. Αυτό συμβαίνει γιατί στις μελέτες υπολογίζονται και οι γεννήσεις των αλλοδαπών κι έτσι αυξάνεται ο μ. ο.
Κάθε εχέφρων άνθρωπος, μετά από τα παραπάνω αποκαρδιωτικά, θα ανέμενε ότι οι εκάστοτε κυβερνήσεις θα ελάμβαναν τα κατάλληλα μέτρα για την αντιστροφή του αρνητικού κλίματος. Όμως, η ολιγωρία, η ανευθυνότητα και η αδιαφορία των κρατούντων, όλα αυτά τα χρόνια και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της κρίσης, οδήγησαν το Δημογραφικό στην ώρα ΜΗΔΕΝ.
Κι ενώ, έστω και την εσχάτη ώρα, θα έπρεπε να συνέλθουν και να αναλογιστούν τις ευθύνες τους προς τις επόμενες γενεές, λαμβάνοντας άμεσα δραστικά μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος, περικόπτουν και καταργούν τα εναπομείναντα επιδόματα[7] των Πολυτέκνων και Τριτέκνων και αναμένουν να λυθεί το πρόβλημα της υπογεννητικότητας από τους… πρόσφυγες–μετανάστες!
Συγκεκριμένα, το Μάρτιο του 2016, Υπουργοί υποστήριξαν δημόσια ότι το Δημογραφικό Πρόβλημα της Χώρας μας θα λυθεί από το μεταναστευτικό ρεύμα. Αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα: «Υποστήριξε (ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Γιάννης Μουζάλας) πως η παρουσία των μεταναστών και των προσφύγων θα λύσει το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα. Μιλώντας στον ΑΝΤ1 δήλωσε χαρακτηριστικά ότι “είναι επιστημονική αλήθεια ότι το μεταναστευτικό ρεύμα σώζει δημογραφικά τις περιοχές που πηγαίνει”. Υπενθυμίζεται πως πριν από δύο ημέρες την ίδια άποψη είχε εκφράσει και ο αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ξυδάκης».
Όλως τυχαίως (!), κινούμενο στο ίδιο πνεύμα, πριν λίγους μήνες το Ινστιτούτο του Βερολίνου για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη, παρουσίασε μια μελέτη του, στην οποία αναλύει το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης. Εκεί, διαβλέποντας ότι η «λύση των κινήτρων» δεν είναι δυνατόν να τελεσφορήσει στην Ελλάδα, προτείνει μια άλλη «λύση». «Να “συμπληρώσουμε” άμεσα τον πληθυσμό μας με μετανάστες, καθώς, με δεδομένο ότι γεννάνε περισσότερα παιδιά, η συμβολή τους αναμένεται να είναι θετική, τόσο στην αύξηση του πληθυσμού όσο και στη συγκράτηση της γήρανσης».[8] Όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, «… το δημογραφικό έλλειμμα της Χώρας είναι τόσο μεγάλο, ώστε μια ολοκληρωτική του κάλυψη με μεταναστευτικές εισροές θα σήμαινε ότι περίπου στο μέσο του τρέχοντος αιώνα θα μιλάμε για μια άλλη χώρα. Και το πρόβλημα βεβαίως εδώ δεν είναι μόνο η διατήρηση της πολιτιστικής της φυσιογνωμίας, που ίσως κάποιους δεν τους συγκινεί η δεν τους ενδιαφέρει, αλλά ότι μία τέτοια κοινωνία πολύ δύσκολα θα μπορέσει να είναι συνεκτική. Διότι κάτι τέτοιο θα είναι πρακτικά αδύνατο, αν τότε ο μισός περίπου νεανικός πληθυσμός θα προέρχεται από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν η χώρες της Αφρικής, δηλαδή θα συντίθεται από πληθυσμούς πολιτισμικά πολύ μακρινούς από τον ελληνικό (πολιτισμό)…».[9] Παρόλες τις δυσοίωνες προβλέψεις, θα θέλαμε να δώσουμε μια νότα αισιοδοξίας. Υπάρχει ακόμη ελπίδα, γιατί υπάρχει ένα κύτταρο, το μοναδικό που έχει τη δυνατότητα να αναγεννήσει τη γηράσκουσα Πατρίδα μας, κι αυτό είναι η Οικογένεια. Με την προϋπόθεση όμως να στραφούμε στις πατροπαράδοτες Αξίες του ελληνορθοδόξου πολιτισμού μας, και μόνο τότε θα μπορέσουμε να ελπίζουμε σε καλύτερες ημέρες, σαν Έθνος και σαν Κράτος. Και αναμφίβολα μία απ’ αυτές τις Αξίες είναι η Υπερπολύτεκνη και Πολύτεκνη Οικογένεια, που πάντοτε ως Π.Ε.ΦΙ.Π. στηρίζουμε και προβάλλουμε ως το μεγαλύτερο σύγχρονο ΘΕΜΑ–ΘΕΑΜΑ–ΘΑΥΜΑ!
Σημειώσεις:
[1] «Πανελλήνια Ένωση Φίλων των Πολυτέκνων» (Π.Ε.ΦΙ.Π.): Φιλανθρωπικός Σύλλογος, που σκοπό έχει την ηθική και υλική ενίσχυση των Υπερπολυτέκνων και Πολυτέκνων Οικογενειών της Πατρίδος μας. Ιδρύθηκε το 1969, και από τότε έχει ενισχύσει και ενισχύει χιλιάδες Πολυτέκνους. Ταυτόχρονα ενημερώνει υπεύθυνα για τον ορθόδοξο Γάμο και την τεκνογονία, καθώς και για το δημογραφικό. Βασικός επίσης σκοπός του Συλλόγου είναι η ενημέρωση, πρόληψη και θεραπεία των φονικών Εκτρώσεων. Δημοσιογραφικό της όργανο είναι το 3μηνιαιο Περιοδικό «Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια», το οποίο διανέμεται δωρεάν. (Ακαδημίας 78Δ, 10678 Αθήνα, τηλ. 210.38.38.496, FAX: 210.38.39.509, e-mail: info@pefip.gr).
[2] «… Όχι μόνο απέκλεισε (η κυβέρνηση) σημαντικό αριθμό πολυτέκνων από το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης, το κοινωνικό μέρισμα και κάθε είδους βοήθημα, με τα κριτήρια πολυτελούς διαβίωσης που έθεσε (ξέρουν πολλούς πολυτέκνους που ζουν μέσα στην πολυτέλεια; Ας μας πουν επιτέλους ονόματα, καθότι εμείς στο αρχείο μας δεν έχουμε τέτοιους)…! Άραγε αντιλαμβάνονται οι συγκυβερνώντες μας τη διαφορά του προνοιακού επιδόματος και του κάθε είδους επιδόματος φτώχειας από αυτό του Δημογραφικού κινήτρου;…» [«Ανωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος» (ΑΣΠΕ), Δελτίο τύπου, 12. 1. 2018].
[3] Πηγή «Ελληνική Στατιστική Αρχή»
[4] «Από το 2011 η Ελλάδα έχει μπει σε μια νέα φάση, πρωτοφανή μεταπολεμικά. Το φυσικό ισοζύγιο πλέον γίνεται αρνητικό (οι θάνατοι είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις), αλλά και το μεταναστευτικό ισοζύγιο, παρά την προσφυγική κρίση, είναι κι αυτό αρνητικό καθώς πολλοί Έλληνες φεύγουν από τη Χώρα αναζητώντας καλύτερη τύχη στο εξωτερικό… Τα δημογραφικά δεδομένα καθιστούν βέβαιη την περαιτέρω μείωση του πληθυσμού μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, καθώς τα φυσικά ισοζύγια θα συνεχίσουν να είναι αρνητικά, και η δημογραφική γήρανση δεν πρόκειται να ανακοπεί». (Έρευνα για το Δημογραφικό του «Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης “Διανόησις”», Σεπτέμβριος 2016).
[5] «Με το διαβατήριο στο χέρι 7 στους 10 νέους», εφημ. «Ελεύθερος Τύπος», 2. 2. 2018, σελ. 22.
[6] Κι αυτό συμβαίνει όταν στην Τουρκία σημειώθηκε το 2017 σημαντική αύξηση του πληθυσμού κατά 995.564. Έτσι ο πληθυσμός της ξεπέρασε τα 80.000.000 κατοίκους! (Εφημ. «Δημοκρατία», 2. 2. 2018, σελ. 25).
[7] «Και το τελευταίο εναπομένον πολυτεκνικό επίδομα καταργήθηκε. Συγκεκριμένα το ειδικό επίδομα τριτέκνων–πολυτέκνων, που αντικατέστησε το πολυτεκνικό επίδομα, καταργήθηκε στις 18/1/2018…». (ΑΣΠΕ, «Ποιοί δικαιούνται επίδομα παιδιού και τι ποσά καταβάλλονται;» 28. 1. 2018).
[8] Εφημ. «Δημοκρατία», 16. 8. 2017, σελ. 8.
[9] Αναστασίου Λαυρέντζου, «Το 2050 η Ελλάδα θα είναι μια άλλη Χώρα…» (17. 10. 2016).

Tού κ. Ιωάννου Γ. Θαλασσινού, μαθηματικού, Αντιπροέδρου
της «Πανελληνίου Ενώσεως Φίλων των Πολυτέκνων» (Π.Ε.ΦΙ.Π.)