Του Σπύρου Δημητρέλη

Έντεκα σημαντικές αλλαγές στην φορολογία προβλέπει το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει διατάξεις με τις οποίες γίνεται ευνοϊκότερο το καθεστώς των φορολογικών προστίμων για τους φορολογούμενους που υποβάλλουν εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή.

Παράλληλα συστήνεται ειδική ελεγκτική υπηρεσία που θα διεκπεραιώνει τις παραγγελίες της εισαγγελίας οικονομικού εγκλήματος, ενώ θεσπίζονται και διαδικασίες επανενεργοποίησης αριθμού φορολογικού μητρώου με την καταβολή εγγύησης για φορολογούμενους που έχουν εμπλακεί σε φοροδιαφυγή ή πτωχεύσεις επιχειρήσεων.

Ειδικότερα, το πολυνομοσχέδιο προβλέπει:

1) Καταργείται η επιβολή φόρου 2% επί της αξίας του οχήματος κατά τη μεταβίβαση, για όσα οχήματα κυκλοφόρησαν πριν τις 30.09.2010.

2) Καταργείται η πίστωση του εταιρικού φόρου, στα μερίσματα που εισπράττουν οι δικαιούχοι/μέτοχοι, για σκοπούς ίσης μεταχείρισης με τους δικαιούχους/μετόχους άλλων εταιρειών.

Η πίστωση του εταιρικού φόρου είχε προβλεφθεί κατά το παρελθόν, γιατί τα μερίσματα προστίθεντο στα λοιπά εισοδήματα του δικαιούχου/μετόχου και φορολογούνταν με την υψηλή κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα μερίσματα φορολογούνται με ευνοϊκότερο τρόπο, ήτοι με συντελεστή 10% (15% από 1.1.2017), και επομένως απαιτείται προσαρμογή των διατάξεων στα νέα δεδομένα, αφού ο κύριος λόγος που προέβλεπε την πίστωση του εταιρικού φόρου έχει προ πολλού εξαλειφθεί.

3) Χρηματοδοτική μίσθωση αγροτικών εκτάσεων. Καταργείται η απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης και υπεραξίας, της αγοραπωλησίας αγροτικών εκτάσεων από εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης, αφού το κίνητρο είναι ανενεργό τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία.

4) Προστασία περιβάλλοντος στα νησιά του Αιγαίου (ν.3201/2003) – (άρθρο 356 σ/ν): Καταργείται η παροχή χρηματικής αποζημίωσης για την ολική ή μερική κατεδάφιση κτηρίων σε νησιά του Αιγαίου, δεδομένου ότι το κίνητρο ουδέποτε εφαρμόστηκε από το 2003 (έτος ψήφισης του νόμου), αφού δεν είχαν εκδοθεί οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.

Άλλωστε, για τα νησιά του Αιγαίου εξετάζεται η παροχή κινήτρων που να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες, όπως π.χ. το μεταφορικό ισοδύναμο.

5) Γεράνι και Μεταξουργείο: Καταργείται η έκπτωση φόρου για δαπάνες αποκατάστασης κτηρίων σε αυτές τις δυο περιοχές, δεδομένου ότι το κίνητρο ουδέποτε εφαρμόστηκε από το 2011 (έτος ψήφισης του νόμου), αφού δεν είχαν εκδοθεί οι σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις.

6) Κεφαλαιοποίηση Αποθεματικών εισηγμένων Α.Ε. (ν.1892/1990) – (άρθρο 355 σ/ν): Οι διατάξεις ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013) και διατηρείται η αυτοτελής φορολόγηση των αποθεματικών μέχρι τις 31.12.2020, ως εξής:

1.1.2018 – 31.12.2018 = παραμένει στο 5%
1.1.2019 – 31.12.2019 = 10%
1.1.2020 – 31.12.2020 = 20%

7) Κεφαλαιοποίηση Αποθεματικών μη-εισηγμένων Α.Ε. και Ε.Π.Ε. (ν.1473/1984) – (άρθρο 355 σ/ν): Οι διατάξεις ενσωματώνονται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013) και διατηρείται η αυτοτελής φορολόγηση των αποθεματικών μέχρι τις 31.12.2020, ως εξής:

1.1.2018 – 31.12.2019 = παραμένει στο 10%
1.1.2020 – 31.12.2020 = 20%

8) Για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, που προβαίνουν σε νέα έναρξη εργασιών ως υποκείμενα στον φόρο προστιθέμενης αξίας, και ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου τους είχε ανασταλεί, κατά την άσκηση προηγούμενης δραστηριότητας επιχειρηματικού περιεχομένου, απαιτείται η κατάθεση εγγύησης. Το ύψος της εγγύησης προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη το ύψος της φοροδιαφυγής, τον λόγο της αναστολής, και την τυχόν υποτροπή, με ελάχιστο ποσό εγγύησης τα δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ΕΥΡΩ.

9)Ιδρύεται το ΣΔΟΕ των Οικονομικών Εισαγγελέων με το όνομα Διεύθυνση Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος.

Η Διεύθυνση αυτή, η οποία θα τελεί υπό την εποπτεία του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, έρχεται να εξυπηρετήσει ένα διττό στόχο:

Αφενός την αποσυμφόρηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) από ένα μεγάλο όγκο εισαγγελικών υποθέσεων και αφετέρου, τη συγκέντρωση υποθέσεων υψηλής φοροδιαφυγής σε μία υπηρεσία κάτω από την εποπτεία και την καθοδήγηση του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος, η οποία θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στο στόχο της φορολογικής συμμόρφωσης και της καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος.

Αντικείμενο της Υπηρεσίας θα είναι η διενέργεια ερευνών και λοιπών προανακριτικών πράξεων για την εξακρίβωση τέλεσης σημαντικών φορολογικών εγκλημάτων αλλά και λοιπών οικονομικών εγκλημάτων που σχετίζονται με τα φορολογικά αδικήματα (π.χ. ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, απάτη, διαφθορά κ.λ.π.). Η υπηρεσία θα στελεχωθεί από 135 ελεγκτές και τα αποτελέσματα των ελέγχων της δεν θα είναι δεσμευτικά για τη ΑΑΔΕ. Η τελευταία θα μπορεί αλλά με αιτιολόγηση να μην τα αποδέχεται και να μην επιβάλλει πρόστιμα.

10) Ο φορολογούμενος αποκτά τη δυνατότητα να υποβάλλει εκπρόθεσμη ή τροποποιητική φορολογική δήλωση μέχρι την κοινοποίηση του προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, και όχι μέχρι την έκδοση της εντολής ελέγχου, όπως ισχύει έως σήμερα.

Με αυτόν τον τρόπο, αφενός η φορολογική διοίκηση συμμορφώνεται με την πρόσφατη Απόφαση του ΣτΕ (ΣτΕ 1364/2017), σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί να είναι άγνωστο το χρονικό όριο εντός του οποίου ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να ασκήσει τα δικαιώματά του, όπως είναι η έκδοση της εντολής ελέγχου, και αφετέρου ενθαρρύνεται η οικειοθελής συμμόρφωση των πολιτών προς τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.

Ως προς τις επιβαλλόμενες κυρώσεις, αυτές διαφέρουν ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο έλεγχος, έτσι ώστε να είναι αυστηρότερες για τους πολίτες που υποβάλλουν εκπρόθεσμη ή τροποποιητική δήλωση, γνωρίζοντας ότι ελέγχονται, σε σχέση με αυτούς που υποβάλλουν δήλωση συνεπεία παράλειψης ή λάθους.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση, επιτυγχάνεται η ταχύτερη είσπραξη των φόρων, αφού αποφεύγονται χρονοβόρες διαδικασίες και διοικητικές ή δικαστικές αμφισβητήσεις, ενώ παράλληλα παρέχεται μείωση του ύψους των κυρώσεων, οι οποίες περιορίζονται στο 60% των αρχικώς προσδιορισθέντων, υπό την προϋπόθεση ότι η εξόφληση της σχετικής οφειλής θα γίνει εντός 30 ημερών.

11) Για δηλώσεις που υποβάλλονται μετά την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου ή της πρόσκλησης παροχής πληροφοριών και μέχρι την κοινοποίηση του προσωρινού προσδιορισμού φόρου, εφαρμόζονται οι κυρώσεις του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), αντί των πρόσθετων φόρων του ν. 2523/1997, εφόσον αυτές συνεπάγονται επιεικέστερη μεταχείριση του πολίτη, όπως αυτό προσφάτως θεσπίσθηκε με τον ν. 4509/2017. Με τις προτεινόμενες διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 401, δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να αποδεχτεί εκδοθείσες πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου, με μείωση μόνο των προστίμων ή των πρόσθετων φόρων στο 60% αυτού και όχι του κυρίου φόρου, εφόσον η οφειλή εξοφληθεί εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση της πράξης του προσδιορισμού φόρου.

Η ρύθμιση καταλαμβάνει και εκκρεμείς υποθέσεις ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών ή των Δικαστηρίων, σύμφωνα και με τις προσφάτως θεσπισθείσες διατάξεις του ν. 4509/2017.